Tom of Finland - ikona XX wieku.

Tom of Finland  (właśc. Touko Laaksonen,     ur. 8 maja 1920 w Kaarina koło Turku w Finlandii,               zm. 7 listopada 1991 w Helsinkach) – fiński rysownik, malarz, ilustrator. W środowiskach gejowskich czołowa postać estetycznego nurtu admiracji piękna ciała męskiego i muskularności w ich aspektach erotyczno-seksualnych.

 

Od wczesnych lat dziecięcych pasjonowało go rysowanie młodych, silnych mężczyzn. Jak sam wspominał, pierwsze rysunki o silnym, erotycznym zabarwieniu robił już w wieku 10 lat. Początkowo obiektem tych rysunków byli lokalni farmerzy i kierowcy ciężarówek i autobusów przejeżdżających przez miasteczko. Z biegiem lat dużą część tematyki poświęcił młodym mężczyznom w mundurach wojskowych, żeglarskich, motocyklowych.

W 1939 przeniósł się do Helsinek, gdzie podjął studia w Akademii Sztuki. Zostały one przerwane przez II wojnę światową i poborem do wojska w 1940 roku. Przyznał potem, że kontakty i komraderia żołnierska miały bardzo silny wpływ na jego późniejszą twórczość. Już u schyłku lat 40. XX wieku zafascynowała go subkultura „leatherman” i pozostał pod wpływem tej fascynacji do końca swojego życia. Początkowo brązowe, potem wyłącznie czarne skórzane kurtki i spodnie były stałym ubiorem Toma i częstym elementem jego rysunków i scen rodzajowych.

W 1953 poznał w Helsinkach młodego tancerza Veli. Przygodna znajomość szybko przerodziła się w trwałe uczucie i Veli pozostał partnerem Toma przez następne 28 lat, do śmierci Veli w 1981. W latach 50. Touko Laaksonen rozpoczął częste wyjazdy do Europy Zachodniej, zwłaszcza do Londynu, Berlina i Hamburga. Te wyjazdy wiązały się z odkrywaniem nowych środowisk i prężnego życia grup gejowskich w tych miastach. Otwierały też możliwości zaprezentowania jego rysunków i ilustracji szerszej publiczności, zetknięcie się z popularnymi nurtami w tym specyficznym rodzaju sztuki. Okazały się one autentycznym otwarciem okna na świat zewnętrzny z nieco uśpionej i prowincjonalnej Finlandii. Z czasem Berlin, a zwłaszcza Hamburg stały się drugim domem Laaksonena.

Był to też początek nowego stylu jego prac. Z techniki fotorealistycznej powoli wypracował charakter rysunkowo-ilustracyjny z charakterystycznym podkreśleniem elementów atletyczno-seksualnych prezentowanych postaci i scen. 
W latach 70. sukces komercyjny pozwolił mu na całkowite poświęcenie się pracy ilustracyjnej. Okres ten zaowocował zachowanymi do dziś szkicami do ilustracji wskazującymi na dokładne studiowanie elementów kompozycji i detali postaci, takich jak: grymas twarzy, układ dłoni lub wstawianie do kompozycji elementów symboli popularnych w ówczesnej subkulturze gejowskiej.

Często za wzór i pomysł artystyczny służyły mu prace starych mistrzów, zwłaszcza z okresu renesansu włoskiego, gdzie wiodącej inspiracji dostarczały mu prace Michała Anioła, znanego z posługiwania się modelem młodego, muskularnego mężczyzny. Zaskakującymi, ale konsekwentnymi w doborze tematyki, były wzory czerpane z plakatów propagandowych III Rzeszy i Rosji stalinowskiej, często przedstawiające postacie młodych, wyidealizowanych żołnierzy lub robotników. Największy wpływ na styl Toma miał jednak amerykański malarz Paul Cadmus.

Lata 70. zapoczątkowały też stałą współpracę Toma z amerykańskimi wydawnictwami erotycznymi. By ułatwić anglosaskiej publiczności zapamiętanie nazwiska, zaczął wówczas używać formy „Tom of Finland”. Pod tym właśnie pseudonimem znany jest dziś w świecie artystycznym i środowiskach LGBT. 

Jedną z najbardziej popularnych postaci rysunków Toma był  Kake – muskularny, wesoły młodzieniec zawsze gotów do kolejnych przygód erotycznych. Kake był bohaterem 26 kompletnych serii rysunkowych i występował łącznie na ponad 500 rysunkach Toma. 

Jego prace znajdują się dziś w wielu muzeach i galeriach sztuki. Z najważniejszych wymienić można: Muzeum Sztuki Współczesnej w Helsinkach, Muzeum Sztuki Rejonu Los Angeles, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w San Francisco.                                                                                                                                                                  (Wikipedia)   

W 2017 miała premiera filmu biograficznego o życiu Mistrza pt. "Tom of Finland" (reż. Dome Karukoski). W roli tytułowej wystąpił          Pekka Strang.

                                                                                                                      

                                             

Pekka Strang